‘Hou er nou maar over op’, dat zei mijn man Paul van de week toen ik de strijkbout niet kon vinden. Hij had een niet helpende suggestie gedaan waar ik boos over werd. Ik wou weten waarom hij dacht dat ik op zolder moest kijken terwijl het volgens mij volkomen onlogisch was dat het daar lag, tenzij hij met zijn rare logica had bedacht om het daar neer te zetten, dus hoezo?? ‘Ja, hou er nou maar over op’, was zijn reactie wat mij nog bozer maakte. Wat heb ik daar nou weer aan?
Gordonmethode
Zoals je weet gebruik ik in mijn coaching het gedragsraam van Thomas Gordon in de vorm van een gekleurde mat op de grond. Deze mat helpt inzichtelijk te maken hoe je me je grens om gaat. Vind je iets onacceptabel, dan sta je op rood. Iedereen gaat daar anders mee om en vind dat van zichzelf volkomen logisch. Hoe anderen dat doen is vaak onbegrijpelijk en zorgt voor conflicten. Maar als je het gaat begrijpen kan het heel veel oplossen.
Ik heb veel cursisten op de mat gehad en zie grofweg vier manieren van omgaan met je grens:
Type 1: Hou er nou maar over op. Die staan niet graag op rood. Zodra ze merken dat ze op rood komen omdat ze iets niet accepteren, dan gaan ze met zichzelf onderhandelen, misschien ligt het wel aan mij, zal ik er maar niks over zeggen. Dat is het type dat als ze toch in de oefening op rood gaan staan, zeggen dat het eigenlijk niet zo erg is, dat we het niet groter moeten maken dan het is. Hun verlangen is harmonie en zij zullen niet snel hun grens aangeven. Hierdoor zijn ze vaak onduidelijk in hun boodschap. Verlangen: harmonie Angst: conflicten
Type 2: Als IK het niet doe. Dat is het type dat zich overal voor verantwoordelijk voelt. Dat verantwoordelijkheden oppakt omdat ze geloven dat alles wat zij zien, ook hun verantwoordelijkheid is. Zij kunnen het maar moeilijk verdragen als iets niet wordt opgepakt. ‘dan doe ik het wel’ hoor je ze vaak zeggen. Maar ook als iemand benoemt dat hij/zij iets niet kan accepteren, zijn zij de eerste die zich aangesproken voelen. Hun verlangen is dat anderen in actie komen. Hierdoor hebben ze zelf vaak geen rust. Juist doordat zij zoveel doen, komen anderen niet in actie. Verlangen: controle krijgen in alle chaos Angst: controle verlies en dat ze alles alleen moeten doen
Type 3: Kanniet ligt op het kerkhof. Dit type ziet altijd mogelijkheden en snapt niet als iemand het niet eens wil proberen. Zij staan prima op rood en weten vaak goed wat ze willen. Zij geven hun grens aan en kunnen het moeilijk accepteren als iemand maar niet wil veranderen. Deze groep heeft geen moeite om duidelijk te zijn en moet leren luisteren naar de ander ipv nog duidelijker zeggen wat je wil. Verlangen: goed presteren Angst: niet goed genoeg zijn
Type 4: Maakt mij niet uit… wat wil jij….. Dit type kan moeilijk keuzes maken en is dienstbaar. Is erg bezig met hoe ze anderen gelukkig kunnen maken. Het maakt wel uit, maar de ander plezieren is belangrijker. Twijfelt makkelijk aan eigen gevoelens en eigen kunnen en komt maar niet tot een echte keuze. Dit is ook het type dat zich makkelijk over laat halen en dan in de problemen komt in contact met weer anderen. Ook dit type verlangt naar harmonie en weten wat ze wil. Zij staan ook niet prettig op rood. Weten wat mensen van ze verlangen zodat ze daaraan kunnen voldoen Verlangen: Veiligheid Angst: afwijzing
Herkenbaar
Iedereen herkent ze allemaal, maar waarschijnlijk heeft één manier je voorkeur en ben je allergisch voor de ander. Dat doe je in 95% van de situaties onbewust. Je kunt je voorstellen dat in elk gezin er verschillende types zijn en dat het onvermijdelijk is dat ook jouw kinderen zich ontwikkelen als één van deze types. Wie prestatiegericht is opgevoed, zal onbewust dit doorgeven aan zijn kinderen. Die voelen haarfijn aan dat je supertrots bent op prestaties en zullen zich daarop gaan richten. Dat is niet te vermijden.
Ik denk dat ik ooit als kind heel conflict vermijdend was. Ik durfde niet veel zelf te doen, maar mijn vader drong aan dat als ik een ijsje wou, ik hem echt zelf moest bestellen, anders geen ijsje. Of als ik ergens aan mee wou doen, ik mezelf naar voren moest schuiven, een ander ging het niet doen. Ik heb daardoor veel angsten overwonnen. Ik vind het oprecht vervelend als ik zie dan anderen nu hun angst serieus nemen. Dat triggert iets bij mij. En dat ligt aan mij. Eigenlijk zou ik dat ook willen kunnen natuurlijk.
Conflicten tussen types
Dat conflictvermijders en Kanniet ligt op het kerkhof types met elkaar in conflict komen is logisch. Type 1 snapt namelijk niet dat je steeds alles moet benoemen en nadruk moet leggen op wat er fout gaat, terwijl type 3 niet snapt dat je situaties maar laat bestaan terwijl je er allang iets aan had kunnen doen. Zo is mijn huwelijk.
Terug naar de strijkbout. Uiteindelijk is het als een rode vlag op een stier als iemand tegen mij zegt ‘hou er nou maar over op’. Ik kan er dan helemaal niet meer over ophouden en ga dan juist met mijn vinger in die zere wond wroeten. Alsof ik wil zeggen: jij hebt hier een wond, zie je dat niet zelf?? Gelukkig kennen wij onze patronen inmiddels een beetje en zijn we samen in staat om ons te herpakken en tegen elkaar te zeggen ‘we doen het weer, waar gaat dit nou écht om’
Paul vond het niet nodig om er langer over door te gaan, ‘je maakt het veel te groot’ Maar ik vond juist dat hij het veel te klein maakte. ‘je neemt jezelf niet serieus’ Dat hij zichzelf ontkent als hij niet serieus neemt dat hij geïrriteerd raakt door iets wat ik doe. (snap je het nog?) We kregen een heel goed gesprek waardoor hij uiteindelijk ontroerd zei dat ik hem eigenlijk serieuzer nam dan hij zichzelf.
Inmiddels zijn er meerdere situaties geweest waarin ik de neiging voelde om door te vragen en Paul de neiging voelde om ‘hou er nou maar over op’ te zeggen en in plaats daarvan mekaar aankeken en zeiden: strijkbout moment. Dat is een mooie vorm van zelfreflectie en heeft bij ons er voor gezorgd dat het dan niet tot een conflict kwam.
Ondertussen is de strijkbout nog niet teruggevonden want na deze discussie had niemand meer zin of tijd om te gaan zoeken. Doodmoe word ik van mezelf. Work in progress
Plaats als eerste een reactie