“Tijdens de sessies weet ik wel wat ik moet zeggen, maar op het moment suprême, is het zo lastig, dan weet ik niks meer!” Dat is wat een klant deze week tegen me zei. Het is zeker niet voor het eerst en het is ook volkomen logisch.
Vandaag gaf ik een training communicatievaardigheden aan een team dat in de zorg werkt. Ik doe dat naast mijn coachpraktijk en de ingrediënten zijn in principe hetzelfde. In deze training doen we altijd iets gemeens om iemand express uit zijn comfortzone te halen. Het is bedoeld om te laten zien dat de vaardigheden die we je leren in een training sessie vaak prima begrepen worden, maar juist in geval van stress niet meer te doen zijn.
De oefening gaat over de vaardigheid actief luisteren. Iedereen krijgt de beurt om te laten zien dat ze goed geluisterd hebben, door samen te vatten / essentie terug te geven van wat de trainer zojuist gezegd heeft. Mijn co-trainer ging het rondje af. Het ging iedereen heel goed af en was heel leuk ook om te doen. Halverwege de kring zat een medewerker met haar armen in haar nek een beetje onderuit gezakt, maar wel heel erg op te letten. Toen zij aan de beurt kwam zei hij: ga eens rechtop zitten. De medewerker schrok, verontschuldigde zich en het hele team reageerde met grote verbazing en shock op deze opdracht. Toen deze medewerker alsnog een stukje verhaal kreeg om terug te geven, kon ze maar met grote moeite luisteren en teruggeven wat hij had gezegd.
De opdracht was: geef de essentie weer van wat ik zeg. ‘Dus jij wil dat ik rechtop ga zitten?’ Dat had je kunnen zeggen, dat was de opdracht. Maar er ontstaat kortsluiting in je hoofd want het doet iets met je, je krijgt ineens een opdracht, je wordt enorm uit je comfortzone gehaald. En dan vliegen al je vaardigheden het raam uit. Ook toen ze een herkansing kreeg en alsnog een verhaal om weer te geven, kostte het haar grote moeite om zich goed te concentreren op het verhaal.
Zo gaat dat. Daarom is het enerzijds goed om te oefenen in een droge setting, zodat je er later makkelijker op kunt komen hoe je het kan zeggen. Oefenen is daar heel helpend bij. Tegelijk heeft het totaal geen zin als je je niet bewust leert zijn van je eigen oncomfortabele gevoel en wat er gebeurt in stresssituaties. Als je je niet op dat moment bewust bent van je eigen trigger én je neiging, dan reageer je automatisch en besef je altijd later pas dat je werd getriggerd.
Herken je dit? Als je pas in de auto/ op de fiets naar huis beseft dat:
- je het ergens niet mee eens was, maar jezelf wel ja hebt horen zeggen,
- je een grap ongepast vond, terwijl je op het moment meegelachen hebt,
- dat je wel gedaan heb wat er van je gevraagd werd, maar je nu onderweg naar huis je afvraagt waarom jij dat moet doen, terwijl anderen dat veel beter zouden kunnen?
Dan herken je vast ook dat je in contact met je gezinsleden regelmatig te extreem reageert op onacceptabel gedrag. Heel gek lijkt het dat je in werk situaties je mond houdt, terwijl je thuis te luid bent juist, maar hetzelfde fenomeen speelt er dan. Je hebt te laat door dat je het er niet mee eens bent. Het begint dan te broeien omdat jij het probeert te onderdrukken en op een onbewaakt moment schiet het omhoog. Je neemt jezelf of je emotie daarin niet of te laat serieus.
Als mensen bij mij komen met de vraag: hoe krijg ik weer controle over mijn emoties? Dan probeer ik ze dit altijd uit te leggen.
- Je krijgt geen controle over je emoties, je emoties gebeuren en geven je informatie over hoe het met je gaat, ze zijn als het weer, ze gebeuren gewoon en je kan een paraplu meenemen of een bikini aantrekken maar controle krijg je nooit.
- Hoe meer je je emoties gaat ontkennen, wegduwen, vinden dat je ze niet moet hebben, des te groter en harder gaat je emotie laten zien dat ie er is. Huilen is eigenlijk weerstand tegen verdriet. Laat je je verdriet er zijn, krijgt het ruimte en is het veel sneller weg dan wanneer je er tegen gaat vechten
- Je kunt wel controle krijgen over je gedrag. Daarvoor moet je je eerder bewust zijn van je emoties zodat je nog een keuze hebt. Bewustwording is ook oefenen, zolang je nog achteraf ontdekt dat je je eigenlijk boos, verdrietig, afgewezen etc. voelde, kun je nooit echt vreedzaam communiceren. Daarvoor is zelfbewustzijn noodzakelijk.
Waar het dus op neer komt is dat als je wil leren vreedzaam te communiceren, ik je altijd eerst leer bewust te worden van jouw acceptatiegrens zodat je gaat voelen wanneer iemand daar over heen gaat. Anders wordt er over communiceren mosterd na de maaltijd. Dat kan wel, maar is minder effectief.
Plaats als eerste een reactie